دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) با اشاره به اینکه کرامت یکی از مهمترین معارف انبیا الهی است، گفت: انبیای الهی، پیامبر اکرم(ص) و حضرات معصومین(ع)، بزرگترین منادیان کرامت و عدالت بودند.
آیتالله «رضا رمضانی» دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) روز دوشنبه، 15 اردیبهشت 1404 در کنگره جهانی حضرت رضا(ع) که در حرم مطهر رضوی برگزار شد، ضمن تسلیت فرارسیدن سالگرد شهادت شهید جمهور و همچنین تسلیت درگذشت جانباختگان حادثه دلخراش بندرعباس و آرزوی شفای عاجل برای مصدومین این حادثه، اظهار کرد: در آموزههای قرآن و اهل بیت(ع) دو اصل ایجابی یعنی کرامت و عدالت و دو اصل سلبی یعنی ظلم و انظلام داریم.
وی تصریح کرد: بعد از قرون وسطایی، دوران رنساس و ...، در قوانین بینالملل به جنبههای عقلانی، شهودی و معنوی انسان توجهی نشده است.
آیت الله رمضانی با اشاره به اینکه کرامت یکی از مهمترین معارف انبیا الهی است، خاطرنشان کرد: انبیای الهی، پیامبر اکرم(ص) و حضرات معصومین(ع)، بزرگترین منادیان کرامت و عدالت بودند.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) تاکید کرد: پیامبر اکرم(ص)، موضوع کرامت را به معنای دقیق کلمه در ابعاد مختلف از جمله انسان حسی، انسان عقلی و انسان شهودی کامل کرد.
وی با بیان اینکه خدای متعال در اولین آیاتی که بر پیامبر اکرم(ص) نازل شد، خود را رب اکرم معرفی کرده است، افزود: فرشتهگان الهی، پیامبر خدا و قرآن به عنوان کتاب آسمانی نیز خودشان را کریم معرفی میکنند.
آیتالله رمضانی در ادامه به مبحث شیخ الاستاد علامه جوادی آملی در خصوص کرامت اشاره و تصریح کرد: ایشان سی و پنج سال قبل به صورت موضوعی مفصل به این بحث پرداختند و به کرامت ذاتی اشاره داشتند.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) با بیان اینکه بشر باید از ظرفیت تکوینی بهرهمند شود و ما معتقدیم که نظام تشریع منطبق با نظام تکوین است، گفت: این انسان است که میتواند کرامت را در خود محقق کند؛ لازمه این کار به فعلیت رساندن قوا و ظرفیتی است که خدای متعال در انسان قرار داده است.
* قواعد طلایی قرآن؛ اصل رفتار متقابل انسانی
وی افزود: اگر مجموعه این استعدادها به فعلیت برسد، انسان، مظهر صفات جلال و جمال خدا میشود و نتیجه آن در جامعه ظهور و بروز پیدا میکند.
آیتالله رمضانی در ادامه با اشاره به اینکه فرق بین محاسن و مکارم در این است که محاسن در بهبودبخشی روابط اجتماعی و تعاریف سنی معنا پیدا میکند و لذا در قرآن کریم جزء قاعدههای طلایی است.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) به قواعد طلایی در قرآن اشاره و تاکید کرد: اینکه آنچه برای خود میپسندید، برای دیگران بپسندید و آنچه برای خود نمیپسندید برای دیگران نیز نپسندید از دیگر قواعد طلایی است.
وی با بیان این اینکه در قرآن و ادعیه و روایات ما به صورت مکرر قواعد طلایی ذکر شده است، افزود: در قواعد طلایی، بعد کرامت در همین بعد انسانی ظاهری خود رو نشان میدهد و تفاوتی بین مؤمن و غیر مؤمن و مسلم و غیر مسلم نیست.
آیتالله رمضانی به فرازهایی از ادعیه مانند «اللَّهُمَّ اشْفِ کُلَّ مَرِیضٍ»، «اللّهمَ اکسُ کُلّ عُریان» و «اَللَّهُمَّ اَغْنِ کُلَّ فَقیرٍ» اشاره و اظهار کرد: در این فرازها نگاه بینالمللی و نگاه انسانی است که جزء قواعد طلایی به حساب میآید یعنی کل ملل و نحل آنها را میپذیرند.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) به حدیثی از امام رضا(ع) که میفرمایند: «از سعادت بنی آدم حسنالخلق است و از شقاوتشان سوء خلق» اشاره و تصریح کرد: از محاسن حسن خلق وقتی گفته میشود در ارتباط انسان با دیگران است ولی مکارم به اون معیار انسانیت، بعد معنوی و بعد حقیقی انسانی انسان برمیگردد و انسان روح بزرگواری پیدا میکند.
وی با بیان اینکه کرامت مثل نور است و شدت و ضعف دارد، تصریح کرد: بالاترین نور کرامت مربوط به حضرات معصومین(ع) است. وقتی انسان به این نور نزدیک شود، آن وقت یک نگاه کنشگرانه در حوزه تربیت و تعلیم پیدا میکند.
آیتالله رمضانی خاطرنشان کرد: انبیای الهی آمدند تا بشر را از انسان حسی به انسان عقلی و شهودی دعوت کنند.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) با اشاره به اینکه حدود 300 آیه قرآن کریم در رابطه با تفکر و تعقل است، افزود: این نشان دهنده توجه اسلام به تربیت انسان در یک مسیر عقلانی دارد؛ همه ادیان و خصوصا اسلام عقلانیت رو به عنوان یک پایه قرار داده است و ما باید دین را با زبان عقل و فطرت به بشر معرفی کنیم.
وی تاکید کرد: اگر به زبان عقل و فطرت توجه داشته باشیم، آن وقت دین اسلام، فراعصری میشود.
آیتالله رمضانی با اشاره به برخی شبهات درباره جهانی بودن پیام قرآن، تصریح کرد: برخی میگویند قرآن عربی و پیامبرش عربزبان است و مخاطبانش نیز عرب هستند، پس این کتاب برای غیرعربها نیست. اما پاسخ این شبهه روشن است؛ قرآن اگرچه به زبان لغت و محاوره عربی نازل شده، اما دارای زبان فهم فطری و عقلانی است که پیام آن را برای همه اعصار و ملتها قابل فهم و کاربرد میسازد. این ویژگی باعث شده است که قرآن کتابی فراعصری و جهانی باشد.
وی افزود: پیامبر اکرم(ص) در تعبیری از امیرالمومنین(ع) میفرماید: «شما باید از محاسن به مکارم و کرامت برسید»؛ یعنی انسان با نیکیها و محاسن اخلاقی میتواند در مسیر مکارم قرار بگیرد. این یعنی انسان باید خودش را با تمرین و ممارست تربیت کند و اگر میخواهد جایگاه امامت را هم بر عهده بگیرد، باید پیش از آن خود را تربیت کند تا بتواند دیگران را نیز تربیت نماید.
آیتالله رمضانی با بیان اینکه کرامتی که در غرب مطرح شده، کرامت واکنشی است نه دینی، افزود: دین نسبت به کرامت نگاه کنشی دارد؛ یعنی میخواهد همه انسانها را به واسطه این معارف عمیق، کریم تربیت کند تا انسانها نگاه کریمانه داشته باشند. انسانی که خود را مؤمن، عاقل، خردمند و خردورز پرورش دهد، فقط از او خیر و نیکی صادر میشود.
* شریعت، پلکانی برای رسیدن به قرب الهی است
وی ادامه داد: شریعت، پلکانی است که بشر همواره برای رسیدن به قرب الهی به آن نیازمند است.
وی تأکید کرد: این بخشی از اوصاف کریمانه انسان است که وقتی به آن توجه میکنیم، میبینیم شامل حال یک مومن عاقل و یک مومن اهل شهود است.
آیتالله رمضانی در ادامه افزود: یکی از راههای رسیدن به کرامت، سلوک علمی و عملی در نظامهای تربیتی و تعلیمی است. آثار این کرامت در جامعه خودش را نشان میدهد و ما خودمان میتوانیم با این رویکرد دقیق و عمیق، جامعه انسانی دنیا را با این معارف بهشت کنیم.
وی با اشاره به تفاوت کرامت اسلامی و کرامت غربی گفت: کرامتی که در غرب مطرح شده، کرامت واکنشی است و نه دینی؛ اما دین نسبت به کرامت نگاه کنشی دارد، یعنی میخواهد همه انسانها را به واسطه این معارف عمیق، کریم تربیت کند تا انسانها نگاه کریمانه داشته باشند. انسانی که خود را مؤمن، عاقل، خردمند و خردورز پرورش دهد، فقط از او خیر و نیکی صادر میشود.
* ده ویژگی عقل کامل از منظر امام رضا(ع)
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) با اشاره به حدیثی از امام رضا(ع) گفت: «عقل شخص مسلمان کامل نمیشود، مگر این که ۱۰ خصلت را دارا باشد»، افزود: حضرت «امید به خوبی او و مصون بودن از شرّ وی» را اولین و دومین خصلت انسان عاقل بر شمرد و گفت: عاقل واقعی کسی است که مردم از او انتظار خیر دارند و از شر او در پناه هستند.
آیت الله رمضانی با استفاده از فراز بالا، به نکته مهمی در اخلاق اجتماعی اشاره کرد و گفت: بنابراین، جهل اساس هر شَرّی است؛ و انسان عاقل، دستگیری می کند نه مچ گیری.
وی در بیان سومین و چهارمین ویژگیهای عقل کامل اظهار کرد: «یَستَکثِرُ قَلیلَ الْخَیْرِ مِن غَیرِهِ، وَ یَستَقِلُّ کَثیرَ الْخَیْرِ مِن نَفسِه»، خیر اندک دیگری را بسیار، و خیر بسیار خود را اندک شمارد.
آیتالله رمضانی با تأکید بر اینکه «انسان در تمام عمرباید دنبال علم و دانش باشد»، پنجمین و ششمین ویژگیهای انسان عاقل را اینگونه بیان کرد: «لا یَسْأَمُ مِنْ طَلَبِ الْحَوائِجِ إِلَیْهِ، وَ لا یَمَلُّ مِنْ طَلَبِ العِلمِ طُولَ دَهرِهِ»، هر چه حاجت از او بخواهند دلتنگ نمی شود و در عمر خود از دانش خسته نمیشود.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) سپس هفتمین، هشتمین و نهمین خصلت های انسان عاقل از منظر امام رضا(ع) را اینگونه قرائت کرد «أَلْفَقْرُ فِی اللّهِ أَحَبُّ إِلَیْهِ مِنَ الْغِنی. وَ الذُّلُّ فیِ اللّهِ أحَبُّ إِلَیْهِ مِنَ العِزِّ فی عَدُوِّهِ. وَ الخُمُولُ أشْهی إِلَیْهِ مِنَ الشُّهْرَه» و گفت: اگر انسان، در راه خدا فقیر باشد بهتر از آن است که در راه غیر خدا ثروتمند شود. همچنین انسان عاقل نباید به دنبال شهرت برود.
عضو مجلس خبرگان رهبری به قسمت پایانی حدیث نیز پرداخت که امام هشتم(ع) در پایان فرمودند: «العاشِرَهُ وَ مَا الْعاشِرَهُ؟ قیلَ لَهُ: ما هِیَ؟ قالَ علیه السلام: لا یَری أَحَدًا إِلاّ قالَ: هُوَ خَیْرٌ مِنّی وَ أَتْقی»، ویژگی دهم مسلمان عاقل این است که شخص خود را از هیچ کس برتر نبیند.
* سکوت مدعیان حقوق بشر در قبال فجایع انسانی در غزه
وی تأکید کرد: انسان نباید خود را بالاتر از دیگران ببیند؛ زیرا ممکن است شخصی در ظاهر بد باشد اما باطنش خیلی بهتر از خود ما باشد.
آیتالله رمضانی در پایان به ظلم و جنایت رژیم صهیونیستی علیه فرزندان و زنان بیگناه در غزه اشاره و تصریح کرد: بیش از پنجاه هزار انسان بیگناه در آنجا کشته میشود ولی مدعیان حقوق بشر ساکت هستند.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) اظهار کرد: امروزه در سطح دنیا خیلی در خصوص حقوق حیوانات صحبت میشود ولی همین افراد وقتی خون بیش از صد میلیون نفر در قرن بیستم ریخته میشود، فقط ابراز و احساس نگرانی میکنند.
مجمع جهانی اهلبیت(علیهمالسلام)، به عنوان یک تشکل جهانی و غیردولتی، از طرف گروهی از نخبگان جهان اسلام تشکیل شده است. اهلبیت(علیهمالسلام) به این دلیل بعنوان محور فعالیت انتخاب شدهاند که در معارف اسلامی در کنار قرآن، محوری مقدس را که مورد پذیرش عامه مسلمین باشد، تشکیل میدهند.
مجمع جهانی اهلبیت(علیهمالسلام) دارای اساسنامهای مشتمل بر هشت فصل و سی و سه ماده است.